Laagdrempelige steunpunten zoals zelfregie en herstelorganisaties zijn fysieke locaties waar alle inwoners terecht kunnen voor ontmoeting, ondersteuning en persoonlijke ontwikkeling. In het bijzonder mensen die willen leren omgaan met ontwrichting als gevolg van een breed scala aan omstandigheden en de regie over hun leven (weer) willen oppakken. Deze steunpunten worden geleid door ervaringsdeskundigen en bieden ruimte voor ontmoeting, training, gesprekken en gezamenlijke activiteiten op basis van peersupport.. De steunpunten dragen bij aan normalisering: ‘bezoekers kunnen hun kwetsbaarheid tijdelijk ‘parkeren’ en worden vooral benaderd als mens, niet als cliënt’ (Enik Recovery College, 2022). Daarmee vormen ze een belangrijke schakel in mensgerichte ondersteuning. Ze bieden ruimte aan iedereen om zichzelf te zijn en dragen bij aan een inclusieve samenleving waarin ervaringskennis wordt erkend als waardevolle bron. 

Werkwijze en kernwaarden 

De Laagdrempelige steunpunten bieden vooral een veilige plek waar bezoekers vooral welkom en zichzelf kunnen zichzelf zijn. Vanuit die basis gaan mensen vaak – niet verplicht – aan de slag met iets dat voor hen belangrijk is, zoals zingeving, daginvulling of andere zaken. De kernwaarden van steunpunten zijn wederkerigheid en gelijkwaardigheid. Iedereen – bezoeker, medewerker of vrijwilliger – heeft iets te halen én te brengen. Dit leidt tot co-creatie en gezamenlijk eigenaarschap van het programma-aanbod.  Door het samen bedenken en organiseren ontstaat een divers en zich steeds verder ontwikkelend aanbod van activiteiten waarbij mensen elkaar kunnen ontmoeten en zichzelf kunnen ontwikkelen. Het aanwezige aanbod is vraaggericht en sluit aan op de behoeften van de deelnemers. 

Samenwerking met zorg en welzijn 

De steunpunten leveren geen formele zorg. Wanneer er zaken nodig zijn voor bezoekers/deelnemers, die niet door het laagdrempelige steunpunt wordt geboden, kunnen zij worden doorverwezen naar passende zorg of ondersteuning.  

Tien kenmerken 

De IZA-werkgroep beschreef in tien kernkenmerken de essentie van een laagdrempelig steunpunt. Deze omvatten inclusiviteit, elkaar als mens zien, focus op herstel, gezamenlijk eigenaarschap, ondersteuning vanuit behoeften, methodische zelfhulp op basis van co-creatie, wederkerigheid en gelijkwaardigheid, collectieve ervaringskennis samen, ervaringsdeskundigheid en samenwerking met ketenpartners (Valente, 2023). De tien kenmerken zijn in dit document uitgewerkt: Handvatten Netwerk Laagdrempelige Steunpunten.   

Bronnen: 

Publicaties en artikelen over Laagdrempelige steunpunten

Verzameling publicaties en artikelen

Artikelen en publicaties over steunpunten